تعداد بازدیدهای این مطلب : بازدید
سوال:
منظور امیرالمومنین علیه السلام از عبارت نواقص العقول درباره زنان چه مى باشد؟
جواب: از [حضرت آیت الله حاج سید محمّد محسن حسینی طهرانی]
هو العالم امیرالمؤمنین علیه السّلام در چند موضع از نهج البلاغه به این نکته اشاره دارند و از آنجا که این مطلب با فضاى حاکم بر جامعه امروزى در مسئله تساوى منافات دارد بسیارى از افراد در مقام ردّ این قضیّه و انکار آن از ناحیه حضرت برآمده اند و برخى همچون مرحوم مطهّرى با عدم اطّلاع از مفهوم این مطلب خود را از دغدغه پاسخگوئى راحت نموده اند. و بعضى از موجودین نه تنها این مطلب را انکار نموده بلکه مقام و موقعیّت زن را بالاتر و عقل او را بیشتر و ایمان او را قویتر بر شمرده اند (زن در آینه جمال و جلال) و نقصان عقل را به نقصان حافظه تغییر داده اند. غافل از اینکه اگر مقصود حضرت نقصان حافظه بود میتوانست تعبیر دیگرى بیاورد نه اینکه بگوید: عقلشان ناقص و ضعیف است. در قضیّه جمل امیرالمؤمنین علیه السّلام تصریح دارد که: «و امّا عایشه فقد ادرکها ضعف رأى النّساء» عایشه را سستى و کاستى بینش و رأى زنان به دام انداخت. این مطلب را بنده در ضمن شرح حدیث عنوان بصرى توضیح دادم. وخلاصه آن اینست: مسئله نقصان و ضعف عقل و تدبیر و یا قوّت و صلابت آن به وجود صفات و ملکات و شاکله هاى نفسانى هر فرد بر مى گردد و از آنجا که زنان را خداوند موجودى داراى عاطفه بیشتر و احساس لطیف تر از مرد براى اداره امور منزل و تربیت اولاد خلق فرموده است، طبعاً این مسئله در تصمیم گیرى آنها نسبت به قضایا و حوادث خارجى مؤثر خواهد بود و زودتر از دیگران تحت احساسات و عواطف واقع مى شوند. کهمنظور از عقل در اینجا عقل عملى است. و امّا از جهت عقل نظرى و عِلمى چه بسا بسیارى از آنان از مردها قویتر و جلوتر باشند. نکته: ما نباید خود را جلوتر از امام علیه السّلام قرار دهیم و کاسه داغ تر از آش براى اسلام باشیم اسلام و مبانى آن صاحب دارد و صاحب آن حضرت بقیّه الله ارواحنا فداه مى باشد و باید خود را تحت اوامر و اطاعت آن حضرت قرار دهیم و از خود چیزى اضافه نکنیم دین را مانند مجسمه به دلخواه خود نتراشیم. و اگر در مسئله اى از عهده پاسخ بر نمى آئیم سکوت کنیم و توجّه نکنیم و خلاف مقصود و مراد امام علیه السّلام مردم را به گمراهى و اشتباه نیندازیم. که فردا باید پاسخگو باشیم. مردم خوششان مى آید یا بدشان مى آید به ما ارتباطى ندارد. ما باید وظیفه خود را انجام دهیم. نه بدست آوردن دل مردم را و در نتیجه موجّه جلوه دادن بنى نوع و بنى صنف خود را. و بدانیم که فعل و کردار ما وقتى مورد رضایت پروردگار است که فقط و فقط رضاى او را مدّ نظر داشته باشیم نه مصالح و منافع دنیوى و شخصى و صنفى خود را.